Zes jaar geleden zaten wij thuis met de laptop op schoot. We waren druk bezig met het maken van de eerste versie van de BTC Direct website. Onze beperkte kennis over bitcoin remde ons geen moment in ons enthousiasme. Al maanden hadden wij het gevoel dat bitcoin nog wel eens heel groot zou kunnen worden, maar eigenlijk begrepen we nog niet helemaal waarom.
In al die jaren hebben wij veel geleerd over bitcoin, maar ook over de wereld. Hierdoor is onze visie op bitcoin veranderd. Maar niet alleen wij groeien, bitcoin zelf is ook veranderd. Het is niet langer een speeltje voor nerds of een obscuur experiment. Bitcoin is al geslaagd.
Het is wachten tot de massa dit ook doorheeft en dat kan nog vele jaren duren. Maar massale adoptie van bitcoin is onvermijdelijk.
De komende fase wordt een hele interessante en zal leiden tot de grootste verschuiving van welvaart die de mensheid ooit heeft gezien. Degenen die in staat zijn om open minded naar nieuwe ontwikkelingen te kijken, zullen hier het meest van profiteren. Het feit dat je al zo ver bent gekomen, bewijst dat jij ook tot die groep kan horen.
Geld in bitcoin investeren brengt natuurlijk een risico met zich mee. Dat risico was zes jaar geleden groter maar bestaat vandaag de dag nog steeds. In het ergste geval kun je je gehele investering kwijtraken. Investeer dus nooit meer dan je jezelf kunt permitteren.
Aan de andere kant; niet investeren in bitcoin brengt ook een risico met zich mee. Het geldsysteem waarmee we allemaal zijn opgegroeid werkt volgens ons niet en kan niet blijven bestaan (waarom, daar komen we later op terug).
Bitcoin bestaat als alternatief op dat geldsysteem, dat sinds oudsher gemanaged wordt door centrale bankiers. Bitcoin heeft de weg vrij gemaakt om over te gaan op een vorm van geld die eerlijker, duurzamer en simpelweg beter is dan alle vormen van geld die we hiervoor hebben gehad. Zo ver zijn we nog niet, de koers van bitcoin is nog te beweeglijk en de technologische infrastructuur die nodig is voor dagelijks gebruik, is nog in aanbouw.
De afgelopen zes jaar hebben wij veel geleerd. Dit verhaal is een samenvatting van al onze indrukken, meningen, feiten en interpretaties. Wij hopen dat je na het lezen van dit verhaal beter begrijpt waar bitcoin vandaan komt, en hoe deze crypto voor een revolutie kan zorgen. Ook leer je de negatieve berichtgeving van de media in de juiste context te zien.
Die kritieken zijn nu langzaamaan aan het afnemen. Zelfs de meest starre criticasters zijn het beu om constant hun geloofwaardigheid op het spel te zetten wanneer ze bitcoin weer eens afbranden om de koers niet veel later naar nieuwe hoogtes te zien stijgen.
Zelf zijn wij dan ook nooit iemand tegengekomen die bitcoin afschrijft en het tegelijkertijd écht begrijpt. Je zou bijna het tegenovergestelde kunnen zeggen: Knappe koppen die bitcoin begrijpen maken vaak de overstap van een goedbetaalde baan bij één van de grote techbedrijven, om te kunnen werken bij een crypto startup. Zij willen allemaal helpen bouwen aan de grootste revolutie sinds het internet.
Wij verwachten dat over 20 jaar het gebruik van bitcoin en andere cryptocurrency’s zo vanzelfsprekend is als het gebruik van internet vandaag. Iedereen gebruikt het, maar slechts weinigen weten hoe het onder de motorkap werkt, ook hebben zij het proces niet meegemaakt dat er aan voorafging.
Jij kan zeggen dat je er vanaf het begin bij was. Iedereen die dit leest en iedereen die zich nu verdiept in bitcoin is er vanaf het begin bij. Wij gaan de overstap meemaken naar een nieuwe vorm van geld die open, programmeerbaar en grenzeloos is. Met bitcoin is het net zo makkelijk om geld naar de andere kant van de wereld te versturen als een e-mail.
En nog belangrijker; een vorm van geld die niet wordt gemanaged door een select groepje centrale bankiers, tijdens een besloten vergadering, maar door een computerprotocol waarvan we precies weten hoe het nu, maar ook over 100 jaar zal functioneren. Iedereen kan meedoen en de spelregels zijn voor iedereen gelijk.
It’s time for plan ₿
Ontstaan van Bitcoin
Op 31 oktober 2008 ging er een mail rond in een mailinglijst voor cypherpunks. Bekende namen uit die lijst waren onder andere Julian Assange (Wikileaks), Bram Cohen (founder Bittorrent) en Nick Szabo (Bitgold). De mail van die dag werd verstuurd onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto. Hij beschreef hier zijn concept voor een peer-to-peer geldsysteem: bitcoin. In eerste instantie werd de mail met slechts weinig enthousiasme ontvangen. Er wordt namelijk al sinds het begin van de jaren ‘80 geëxperimenteerd met vormen van geld die specifiek voor het internet bedoeld waren, maar geen van deze initiatieven heeft het uiteindelijk gered. Over die voorgangers van bitcoin zou Satoshi later zeggen:
“A lot of people automatically dismiss e-currency as a lost cause because of all the companies that failed since the 1990's. I hope it's obvious it was only the centrally controlled nature of those systems that doomed them.”
Satoshi Nakamoto
Satoshi had hier echter een oplossing voor gevonden. Hij bedacht een geldsysteem dat volledig decentraal opereert. Een paar maanden later, op 3 januari 2009, werd de eerste versie van bitcoin gelanceerd. Dat was ook de dag waarop het eerste blok, het genesis blok, werd gemined en de allereerste bitcoins in omloop kwamen.
Om de overlevingskansen van bitcoin te vergroten, mocht er geen single point of failure zijn, zo beredeneerde Satoshi. Dus geen bitcoin B.V., geen servers, geen directeur, niets in die trant. Op deze manier zou het niet mogelijk moeten zijn om bitcoin te stoppen. In die zin was het dan ook niet verrassend dat Satoshi van de één op de andere dag verdween. Het allerlaatste wat we ooit van hem hebben vernomen is een mail die hij naar een developer stuurde met de vraag of hij eigenaar wilde worden van het bitcoin.org domein.
“I’ve moved on to other things and probably won’t be around in the future”
- Satoshi Nakamoto
Waarom Bitcoin?
De cypherpunks spraken al langer over een valuta zonder enige binding met een land of regering. Geld is een van de belangrijkste pilaren van onze samenleving. Of we het nu willen toegeven of niet, geld speelt een centrale rol in vrijwel ieders leven.
Is het verstandig om het monopolie op het creëren van geld bij een kleine groep mensen te leggen? Zeker als die personen dat geld ook nog eens uit het niets kunnen creëren. Toch is dit nu de normaalste zaak van de wereld, en die kleine groep mensen noemen we centrale bankiers.
Duizenden jaren geleden, toen goud nog het geld van de wereld was, was dit heel anders geregeld. Niemand hoefde het gebruik van goud op te leggen aan de bevolking. Men gebruikte goud omdat het simpelweg het meest geschikte middel was om als geld te dienst te doen. Daarnaast is het edelmetaal schaars, was het winnen van goud een kostbaar proces en zijn de goudvoorraden op aarde gelimiteerd.
Satoshi heeft zich duidelijk laten inspireren door de monetaire kenmerken van goud toen hij bitcoin ontwikkelde. Ook lijkt bitcoin voort te komen uit zijn onvrede over ons huidige fiat geldsysteem. Dat blijkt uit een aantal subtiele en minder subtiele hints. In het genesis blok is een verwijzing opgenomen naar een krantenartikel van die dag. De titel van dat artikel luidde ‘Chancellor on the brink of second bailout for banks’ en kunnen we opvatten als een verwijzing naar de instabiliteit van onze banken en het systeem waarin zij hun gang kunnen gaan. Later, toen hem hiernaar werd gevraagd, zei hij;
“Het grootste probleem met conventionele valuta is al het vertrouwen dat nodig is om ze te laten werken. De centrale bank moet vertrouwd worden om ons geld niet waardeloos te maken, maar de geschiedenis staat vol van voorbeelden waarin dat vertrouwen geschonden wordt.“
Satoshi Nakamoto
In de jaren na de verdwijning van Satoshi werd er veelvuldig gediscussieerd over wat nu eigenlijk dé killer applicatie van bitcoin zou worden. Worden dat microtransacties? Remittances (geld naar buitenland sturen)? Of iets heel anders? Er zijn nog genoeg mensen die niet begrijpen welk probleem bitcoin eigenlijk oplost. Grappig genoeg was die killer applicatie al vanaf dag één aanwezig (spoiler: bitcoin). Maar voordat we daar op ingaan moeten we onszelf een ogenschijnlijk, simpele vraag stellen; wat is geld eigenlijk?
Wat is geld?
“Give me control of a nation’s money and I care not who makes its laws”
- Mayer Amschel Rothschild - 1790
Om bitcoin te begrijpen moeten we eerst begrijpen wat geld is. Dit lijkt een simpele vraag, maar er zijn maar er maar weinig die deze vraag kunnen beantwoorden. Gelet op de centrale rol die geld speelt in onze levens is dat een deprimerende constatering.
Het meest kostbaarste bezit dat een mens heeft is zijn tijd. Een groot deel van deze tijd ruilen we in voor geld. Dus moeten we geld ook erg belangrijk vinden. Laten we daarom onderzoeken wat geld nu daadwerkelijk is.
De belangrijkste functies van geld zijn:
- Oppotmiddel
- Ruilmiddel
- Rekeneenheid
De volgorde van deze drie functies is niet willekeurig. Voordat iets als ruilmiddel gebruikt kan worden zal er overeenstemming moeten zijn dat sommige goederen waarde hebben en dat deze waarde in de toekomst behouden blijft: de oppot functie.
Pas dan zijn mensen bereid om het te accepteren in ruil voor goederen en diensten, de ruilmiddel functie. De functie van rekeneenheid, waarbij goederen en diensten worden geprijsd in het nieuwe geld, volgt nadat het geld op grote schaal wordt gebruikt als ruilmiddel. Het is namelijk niet logisch om producten te prijzen in een ander goed dan het meest dominante ruilmiddel.
Voordat geld bestond ruilde men met elkaar. Dat was lange tijd prima, maar op een gegeven moment werd de wereld groter en bleek ruilen inefficiënt te zijn.
Want wanneer Piet iets heeft wat Klaas wilt hebben, maar Klaas niets heeft wat Piet wil hebben, komt er geen ruil tot stand. Dat is een ernstige belemmering voor de economie. Het idee van geld is juist ontstaan om die belemmering op te lossen, en de economie te laten groeien.
In theorie kan alles als geld fungeren, en vele dingen hebben dat ook gedaan. Er bestonden op een gegeven moment vele vormen van geld naast elkaar. Maar uiteindelijk kwam er één goed bovendrijven dat de hele wereld zou gebruiken als geld, namelijk goud.
Waarom goud?
De reden waarom goud uiteindelijk het geld van de wereld werd is één van de belangrijkste vraagstukken. Want aan de hand van dit antwoord begrijpen we ook waarom een item wel of niet als goed geld kan dienen. Je zou kunnen denken dat de keuze voor goud willekeurig is, maar dat is zeker niet waar.
De reden waarom de hele wereld goud gebruikte voor geld is omdat goud een aantal specifieke eigenschappen bezit.
Die eigenschappen zijn als volgt:
- Duurzaam
- Overdraagbaar
- Deelbaar
- Homogeen
- Herkenbaar
- Schaars
- Censuur-bestendig
Goed geld moet duurzaam zijn. Als het gemakkelijk te vernietigen is of als het kan gaan rotten is het niet geschikt als geld. Appels vallen dus af.
Het moet daarnaast overdraagbaar zijn zodat je het makkelijk mee kan nemen of kan versturen. Een koe is dan ook minder geschikt dan een schelp.
Het moet deelbaar zijn zodat er ook kleine transacties mee gedaan kunnen worden. Een klomp goud inwisselen voor een huis kan nog wel, maar wil je alleen een vis kopen? Dan heb je maar een deel van die klomp nodig.
Homogeen zodat twee eenheden van dezelfde kwaliteit en kwantiteit dezelfde waarde vertegenwoordigen.
Herkenbaar zodat iedereen eenvoudig kan zien of het echt is of namaak.
Maar veruit de belangrijkste eigenschap van geld is dat het schaars moet zijn. Wanneer iets overvloedig beschikbaar is of eenvoudig bij te maken is, dan ondermijnt dat de waarde van het goed en wil niemand het uiteindelijk meer hebben. Goud is een stuk schaarser dan zilver en dat is de reden dat goud ongeveer 85 keer meer waard is dan zilver, ondanks de grotere industriële vraag naar zilver.
Hopelijk begrijp je nu dat de keuze voor goud dus niet willekeurig is. Van alle grondstoffen op de wereld voldeed goud simpelweg het beste aan bovenstaande kenmerken. Zouden we de geschiedenis nog 100 keer overdoen, dan zou goud telkens komen bovendrijven als wat men zou gaan gebruiken als geld.
Maar als goud op basis van de genoemde eigenschappen het meest geschikt is als geld, doemt er een interessante vraag op. Wat als we iets hebben gevonden dat nog beter aan deze eigenschappen voldoet?
Voordat we die vraag beantwoorden kijken we eerst naar fiat geld. Huh fiat? Fiat geld ontleent haar waarde niet door vrije marktwerking, maar door vertrouwen. Burgers hebben vertrouwen in de overheid die het fiat geld uitgeeft. Zo wordt iets een wettelijk betaalmiddel. Nu de vraag, voldoen fiatvaluta zoals de euro en de dollar eigenlijk wel aan de eigenschappen van goed geld?
| Eigenschappen van geld | Goud | Fiat | Bitcoin |
|---|---|---|---|
| • Duurzaam | ✔ | ━ | ━ |
| • Overdraagbaar |
✘ |
━ | ✔ |
| • Homogeen | ✔ | ✔ | ✔ |
| • Verifieerbaar | ━ | ━ | ✔ |
| • Deelbaar | ━ | ✔ | ✔ |
|
• Schaars
|
✔
|
✘ |
✔
|
| • Censuur-bestendig | ✔ |
✘ |
✔ |
Fiat geld
Fiat geld is geen bijster goede vorm van geld. Het is namelijk allesbehalve schaars. Centrale banken kunnen met een simpele muisklik enorme hoeveelheden geld creëren, en dit gebeurt dan ook veelvuldig. Dit kan pas sinds 1971, toen werd de goudstandaard los gelaten.
In een vrije markt zou fiat geld nooit op grote schaal gebruikt worden. Denk er maar eens over na: wie is er bereid om zijn meest schaarse bezit, tijd, in te ruilen voor iets wat inherent niet schaars is? Toch is dit precies wat we allemaal dagelijks doen.
Als we onze tijd inwisselen voor geld, dan wordt dat geld een vertegenwoordiging van onze tijd hier op aarde. Het ‘bijprinten’ van geld zoals de centrale banken dat doen zorgt voor inflatie. Inflatie is niet onschuldig, in wezen betekent dit doodleuk ‘geldontwaarding’.
Met het minder waard worden van ons geld verdwijnt dus ook de tijd die we hebben geïnvesteerd om dat geld te verdienen. Wanneer je tot dit inzicht komt zou iedereen hier op zijn minst ethische bezwaren tegen moeten hebben.
Eigenlijk is inflatie een sluipmoordenaar. Als er ieder jaar drie procent van je banksaldo wordt afgeschreven merk je dat snel genoeg. Maar als alles ieder jaar drie procent duurder wordt dan is dat een stuk minder opzichtig, terwijl het eigenlijk op hetzelfde neerkomt.
De meesten van ons weten dat alles ieder jaar duurder wordt, maar slechts weinigen weten dat dit met name komt omdat er steeds maar meer geld in omloop wordt gebracht door de banken.
Daarnaast bestaat de hardnekkige misvatting dat stijgende lonen geldontwaarding kan compenseren. Maar dat is simpelweg niet waar. Je vermogen wordt namelijk niet gecompenseerd. Een goed voorbeeld is je pensioen. Pensioenfondsen moeten rendement uit beleggingen halen, anders wordt de pot steeds minder waard.
Tot slot is ons wijsgemaakt dat geldcreatie door banken nodig is voor economische groei. Maar dat is veel te simplistisch beredeneerd. In de 19e eeuw hebben we in het Westen een enorme economische groei meegemaakt, dit gebeurde grotendeels onder een goudstandaard, waarbij geld gekoppeld is aan goud. Daarnaast zijn er legio negatieve gevolgen te verbinden aan het feit dat banken het monopolie op geldcreatie hebben.
Er zijn twee redenen waarom we toch fiat geld gebruiken. Ten eerste omdat overheden, in samenspraak met de banken, hebben besloten dat fiat geld het enige wettige betaalmiddel is. Het is daarmee de enige manier om je belastingen te betalen. Ook ben je wettelijk verplicht om het te accepteren in ruil voor goederen en dienst. Ten tweede is er lange tijd geen breed gedragen alternatief geweest. Tot 3 januari 2009, toen bitcoin het levenslicht zag.
Het Bitcoin tijdperk
Bitcoin is het antwoord op de fiat geld scam die ons sinds 1971 heeft geteisterd. We hebben nu eindelijk de mogelijkheid om terug te gaan naar een vorm van geld met een solide basis. Waarbij onze tijd niet onder onze neus vandaan geroofd wordt omdat een kleine groep mensen in staat is om geld uit het niets te creëren. Ze hadden dit recht nooit mogen hebben, en één ding is zeker; ze gaan het nooit vrijwillig opgeven.
Bitcoin is op zoveel manieren geniaal. In plaats van het huidige systeem proberen te veranderen is bitcoin een manier om dat oude systeem volledig te omzeilen. De adoptie ervan zien we nu geleidelijk aan voor onze ogen afspelen. In het Westen, en andere landen waar de inflatie nog net niet hoog genoeg is om de directe gevolgen ervan meteen te voelen, wordt bitcoin vooral gezien als een interessante investering. Volledig terecht natuurlijk.
Maar in landen zoals Venezuela, Turkije, Argentinië en Oekraïne is het voor veel mensen bittere noodzaak om bitcoins te bezitten. Zij zien het geld waar ze jarenlang voor hebben gewerkt van de ene op de andere dag waardeloos worden. Het verval van fiat currency’s is onvermijdelijk en zal uiteindelijk in alle landen zijn intrede doen.
Satoshi heeft goed gekeken naar welke eigenschappen wenselijk zijn voor goed geld. Als we bitcoin vergelijken met goud en fiat geld dan steekt bitcoin er nu al met kop en schouders bovenuit. Het is nu aan ons allemaal om te zorgen dat deze eigenschappen behouden blijven en daar waar mogelijk, te verbeteren.
Dat het vooralsnog slechts door weinig mensen gebruikt wordt als ruilmiddel is niet erg. In het begin van dit verhaal keken we al naar drie functies van geld;
- Oppotmiddel
- Ruilmiddel
- Rekeneenheid
Geld evolueert door die drie fases heen en dit is een proces dat tijd nodig heeft. We zitten nu nog duidelijk in de fase waarin bitcoin zich bewijst als oppotmiddel. Veel mensen speculeren op een koersstijging en steeds meer bezitten bitcoin. Pas wanneer bitcoin een marktkapitalisatie heeft die tientallen, zo niet honderden malen hoger is dan vandaag de dag, zal de volatiliteit dusdanig afgenomen zijn dan het op grote schaal gebruikt gaat worden als ruilmiddel. Tegen die tijd is het de normaalste zaak van de wereld om een deel van je salaris en pensioen in bitcoins uitgekeerd te krijgen.
Er zal veel waarde vanuit andere valuta en beleggingsklassen naar bitcoin stromen. Bitcoin is de beste vorm van geld die we ooit hebben gehad. Op het moment dat de rest van de mensheid dat ook doorheeft, zullen zij geleidelijk aan hun oude geld inruilen voor bitcoin.
De waarde die nu nog is opgeslagen in goud en zilver zal richting bitcoin stromen als men er achter komt dat bitcoin een vele betere opslag van waarde is dan dat goud en zilver ooit kunnen zijn. En de kunstmatig opgepompte huizen- en aandelenmarkt zal deels in bitcoin stromen wanneer men erachter komt dat je naast je reguliere job niet parttime belegger in de avonduren hoeft te zijn om je koopkracht te kunnen behouden.
Met iedere dag die verstrijkt wordt bitcoin sterker. Iedere dag weer leren nieuwe mensen over bitcoin, zijn er duizenden developers die doorbouwen op de software die Satoshi in 2009 lanceerde. Iederen dag is een stapje dichter richting de afgrond voor veel fiat valuta.
Laat je niet afschrikken door de extreme koersschommelingen die we de komende jaren ongetwijfeld nog gaan zien. Het is onvermijdelijk dat bitcoin blijft groeien en de groei van iets dat zo disruptief is gaat niet gelijkmatig.
Wanneer er weer eens een prijsdaling van 70% of meer te noteren valt en media het niet kan laten om daarover te schrijven, doe dan het volgende. Kijk eens naar het volgende lijstje.
| Bitcoin koers | Laagste prijs | Datum |
|---|---|---|
| • 2020 | € 5.409,86 | 18-03-2020 |
| • 2019 | € 2.928,67 | 29-01-2019 |
| • 2018 | € 2.775,40 | 15-12-2018 |
| • 2017 | € 707,06 | 12-01-2017 |
| • 2016 | € 314,69 | 16-01-2016 |
| • 2015 | € 135,85 | 14-01-2015 |
| • 2014 | € 252,13 | 31-10-2014 |
| • 2013 | € 10,10 | 02-01-2013 |
| • 2012 | € 3,25 | 18-02-2012 |
| • 2011 | € 0,22 | 04-01-2011 |
| • 2010 | € 0,04 | 26-07-2010 |
Dit zijn de laagste koersen van bitcoin jaar na jaar geweest en dit vertelt je eigenlijk alles wat je moet weten. Met ieder jaar dat verstrijkt vormt zich een breder draagvlak van mensen die niet meer verkopen onder een bepaalde prijs. Dit is een trend die wij niet zien stoppen de komende jaren en het is tekenend voor de toenemende vraag naar bitcoins.
De kinderen die nu 10 jaar zijn, zijn geboren in een wereld waarin bitcoin altijd heeft bestaan. Voor hen zal het de normaalste zaak van de wereld worden om geld te verdienen en uit te geven waar niet het hoofd van een koning op staat gedrukt.
Velen van hen geven nu al de voorkeur aan Fortnite V-bucks boven dollars. De toekomst speelt zich af op het internet en zal ook een valuta krijgen die geboren is op het internet.
Grenzeloos, open en vrij van censuur.
Maar het allerbelangrijkste; ook al bewegen ze hel en aarde, niemand is in staat om bitcoin uit het niets te creëren. Zodat de tijd die we steken in het verdienen van het geld niet verloren gaat. Nu niet, nooit niet.
Graag brengen wij een speciaal dankwoord uit naar de mensen die ons de afgelopen jaren hebben weten te inspireren en te informeren. Zij helpen ons en jou om de complexiteit van geld te behappen. Een dankwoord aan: Nick Szabo, Erik Voorhees, Tuur de Meester, Murad Mahmodov ….. en natuurlijk Satoshi Nakamoto.